Hypoglicemia nga përdorimi i barnave për diabet
Kur flasim për diabetin, shumica prej nesh mendojnë për nivele të larta të sheqerit në gjak. Por pak e dinë që edhe niveli shumë i ulët i sheqerit – i quajtur hypoglicemia – mund të jetë një problem serioz, sidomos tek ata që marrin barna për kontrollin e diabetit. Ky gjendje mund të ndodhë në mënyrë të papritur dhe të ndikojë në shëndetin e përditshëm.
Hypoglicemia mund të shkaktojë ndjesi lodhjeje, marramendje, djersitje, dridhje ose konfuzion. Në raste më të rënda, mund të çojë edhe në humbje ndjenje. Prandaj është e rëndësishme që njerëzit që marrin ilaçe për diabet të dinë shenjat paralajmëruese dhe si të veprojnë. Ky artikull synon t’i shpjegojë këto informacione me fjalë të thjeshta, për t’u ardhur në ndihmë të gjithëve.
Çfarë është hypoglicemia?
Hypoglicemia ndodh kur niveli i sheqerit në gjak bie më shumë sesa duhet. Sheqeri është “karburanti” i trupit tonë – si benzina për makinat. Kur nuk ka mjaftueshëm sheqer, trupi nuk punon siç duhet.
Kjo ndodh më shpesh tek personat që përdorin barna për të ulur sheqerin në gjak, sidomos insulinën ose disa tableta të caktuara. Nëse merren në sasi të tepërt ose nëse nuk hahet mjaftueshëm ushqim, niveli i sheqerit mund të bjerë shumë shpejt.
Cilët janë simptomat e hypoglicemisë?
Shenjat e hypoglicemisë ndryshojnë nga personi në person, por disa prej më të zakonshmeve janë:
- Djersitje e ftohtë
- Dridhje të trupit
- Ndjesi ankthi ose frike pa shkak
- Marramendje ose kokë e lehtë
- Uri e papritur
- Rrahje të shpejta të zemrës
- Vështirësi në përqendrim
- Irritim apo nervozizëm
Në raste të rënda, mund të ndodhë:
- Humbje ndjenje
- Konfuzion i thellë
- Kriza (dridhje si ato të epilepsisë)
Nëse këto shenja nuk trajtohen menjëherë, hypoglicemia mund të bëhet e rrezikshme për jetën.
Çfarë e shkakton hypogliceminë tek personat me diabet?
Shkaqet më të zakonshme përfshijnë:
- Marrja e tepërt e insulinës ose e ilaçeve për diabet
- Mosngrënia e vakteve në kohë
- Ushtrimi fizik i tepruar pa ngrënë më parë
- Konsumimi i alkoolit pa ushqim
Për shembull, nëse një person me diabet pi ilaçin e mëngjesit dhe harron të hajë mëngjesin, mund të pësojë një rënie të rrezikshme të sheqerit në gjak gjatë paradites.
Si ta parandaloni hypogliceminë?
Ja disa këshilla të thjeshta për të shmangur hypogliceminë:
- Mos anashkaloni vaktet. Hani në orar të rregullt.
- Mbani gjithmonë me vete një snack me sheqer (si një çokollatë e vogël ose lëng frutash).
- Kontrolloni rregullisht nivelin e sheqerit në gjak.
- Mos e ndryshoni dozën e ilaçeve pa u konsultuar me mjekun.
- Nëse bëni ushtrime fizike, sigurohuni të keni ngrënë diçka më parë.
- Shmangni pirjen e alkoolit pa ngrënë.
Çfarë të bëni nëse ndodh hypoglicemia?
Nëse ndieni shenjat e para, veproni menjëherë:
- Hani ose pini diçka që ka sheqer të shpejtë, si:
- 1 gotë lëng frutash
- 1 lugë mjaltë
- 3–4 karamele
- 1 çokollatë e vogël
Pritni 10–15 minuta dhe kontrolloni përsëri si ndiheni. Nëse simptomat vazhdojnë, përsëritni sasinë e sheqerit.
Nëse një person me diabet bie në gjendje pa ndjenja, mos i jepni ushqim me gojë. Thërrisni ndihmë mjekësore menjëherë.
A duhet të shqetësoheni?
Hypoglicemia është e frikshme, por e menaxhueshme nëse njihet dhe trajtohet me kujdes. Sa më shumë të dini për të, aq më të mbrojtur jeni.
Nëse ju ose një i afërmi merr barna për diabet, flisni me mjekun për të ditur si të veproni në raste të tilla. Një plan i thjeshtë veprimi mund të bëjë një ndryshim të madh në sigurinë tuaj.