Shumë prej nesh i përdorin antibiotikët kur kemi një infeksion, si për shembull ftohje të forta, infeksione të fytit apo infeksione urinare. Megjithatë, pak e dinë që antibiotikët, përveçse luftojnë bakteret e këqija, mund të ndikojnë edhe te bakteret e mira në trupin tonë, veçanërisht në zorrë. Kjo shpesh çon në një efekt anësor të padëshiruar: diare.
Diarreja nga antibiotikët është diçka e zakonshme, sidomos te fëmijët dhe të moshuarit, por mund të ndodhë te çdokush. Lajmi i mirë është se në shumicën e rasteve nuk është e rrezikshme dhe kalon vetvetiu. Megjithatë, është e rëndësishme të kuptojmë pse ndodh, si ta parandalojmë dhe çfarë të bëjmë kur na ndodh.
Si ndikojnë antibiotikët në sistemin tretës?
Antibiotikët janë barna që vrasin bakteret që shkaktojnë infeksione. Por në trupin tonë ka edhe baktere “të mira”, veçanërisht në zorrë, që ndihmojnë tretjen dhe mbrojnë organizmin. Kur marrim antibiotikë, ndonjëherë këto baktere të mira dëmtohen, duke lënë vend për baktere të tjera që shkaktojnë probleme, si diareja.
Shembull praktik:
Nëse keni marrë antibiotik për një infeksion në vesh dhe pas disa ditësh filloni të shkoni shpesh në tualet me bark të holluar, kjo mund të jetë për shkak të antibiotikut, jo ndonjë ushqim i prishur.
Kur ndodh zakonisht diareja nga antibiotikët?
Diarreja mund të ndodhë:
- Gjatë marrjes së antibiotikëve
- Disa ditë pas përfundimit të kurës
- Në raste më të rralla, edhe disa javë më vonë
Zakonisht është e lehtë dhe kalon brenda disa ditësh. Por në disa raste, mund të jetë më serioze dhe të shoqërohet me dhimbje barku, temperaturë apo gjak në jashtëqitje. Në këto raste, duhet të kontaktoni menjëherë mjekun
Çfarë mund të bëni për ta parandaluar?
Ka disa hapa të thjeshtë që mund të ndihmojnë:
- Mos merrni antibiotikë pa recetë. Shumë infeksione kalojnë vetë dhe nuk kanë nevojë për antibiotik.
- Ndiqni udhëzimet e mjekut. Mos i ndaloni antibiotikët para kohe, por as mos i merrni më gjatë se sa duhet.
- Përdorni probiotikë. Këto janë baktere të mira që mund t’i merrni në formë kapsulash ose nga ushqime si kos me kulturë të gjallë. Ato ndihmojnë në mbrojtjen e zorrëve.
Si ta trajtoni diarrenë nëse ndodh?
Nëse diareja është e lehtë:
- Pini shumë lëngje për të mos u dehidratuar (ujë, çaj, lëng frutash pa sheqer).
- Shmangni ushqimet që rëndojnë barkun (si ushqime të yndyrshme ose të skuqura).
- Hani ushqime të lehta si oriz, banane, tost pa gjalpë.
Kujdes: Mos merrni barna për ndalimin e diarresë pa u këshilluar me mjekun, sepse në disa raste ato mund ta përkeqësojnë situatën.
Nëse keni një nga këto shenja, shkoni te mjeku:
- Temperatura e lartë
- Gjak ose mukus në jashtëqitje
- Bark i holluar për më shumë se 3 ditë
- Dehidrim (gojë e thatë, pak urinë, lodhje)
A duhet të ndaloj antibiotikun nëse më fillon diareja?
Jo gjithmonë. Nëse diareja është e lehtë dhe nuk ju shqetëson shumë, mund të vazhdoni antibiotikun. Por është mirë të kontaktoni mjekun tuaj, që të vlerësojë situatën. Në disa raste, mjeku mund të ndryshojë llojin e antibiotikut ose ta ndalojë përkohësisht.
A është normale që fëmijët të kenë diare kur marrin antibiotikë?
Po, ndodh shpesh. Trupi i tyre është më i ndjeshëm. Këshillat janë të njëjta: shumë lëngje, ushqim i lehtë, probiotikë, dhe vëzhgim nga prindërit. Nëse diareja zgjat më shumë se 2 ditë, ka gjak, ose fëmija bëhet shumë i lodhur apo nuk pi lëngje, duhet parë nga mjeku.