Shumë njerëz që kanë dëgjuar për insulinën e lidhin atë menjëherë me diabetin dhe shpesh ngrihet pyetja: “A më bën insulina të shtoj në peshë?” Kjo është një pyetje e rëndësishme, veçanërisht për ata që jetojnë me diabet ose që kujdesen për të afërmit e tyre. Të kuptuarit e rolit që ka insulina në trupin tonë mund të ndihmojë për të marrë vendime më të informuara për shëndetin.
Në këtë artikull do të shpjegojmë se çfarë është insulina, pse disa njerëz shtojnë në peshë kur e përdorin dhe si mund ta menaxhojmë këtë situatë në mënyrë të zgjuar. Do ta bëjmë këtë me gjuhë të thjeshtë dhe shembuj të jetës së përditshme.
Çfarë është insulina dhe pse përdoret?
Insulina është një hormon, pra një substancë që trupi e prodhon vetë për të ndihmuar në kontrollin e nivelit të sheqerit në gjak. Kur hamë ushqim, sheqeri (ose glukoza) nga ushqimi kalon në gjak. Insulina ndihmon që ky sheqer të hyjë brenda qelizave për t’u përdorur si energji.
Te personat me diabet, sidomos me diabet të tipit 1, trupi nuk prodhon mjaftueshëm insulinë. Ndaj, ata duhet të marrin insulinë nga jashtë përmes injeksioneve ose pompave. Edhe disa persona me diabet të tipit 2 e përdorin insulinën kur mjekimet e tjera nuk funksionojnë më mirë.
Pse insulina mund të shkaktojë shtim në peshë?
Disa njerëz vërejnë se pas fillimit të trajtimit me insulinë, ata fillojnë të shtojnë në peshë. Ja pse ndodh kjo:
- Insulina ndihmon trupin të ruajë energjinë
Kur insulina funksionon, trupi e përdor më mirë sheqerin si burim energjie. Në vend që ky sheqer të dalë jashtë përmes urinës, ai qëndron në trup dhe shndërrohet në yndyrë nëse nuk digjet me aktivitet fizik. - Ulja e sheqerit në gjak rrit urinë
Disa persona përjetojnë rënie të sheqerit në gjak (hipoglicemi) dhe ndihen të uritur shpesh. Kjo i bën të hanë më shumë, shpesh ushqime me sheqer të lartë, si biskota ose pije të ëmbla, duke shtuar kështu kalori. - Trupi fillon të ruajë më shumë lëndë ushqyese
Para përdorimit të insulinës, trupi nuk arrinte të përdorte mirë ushqimin dhe shumë kalori humbeshin. Me insulinën, ushqimi përdoret më plotësisht – por nëse hahet më shumë se sa digjet, pasha rritet.
Si të shmangim shtimin në peshë gjatë përdorimit të insulinës?
Shtimi në peshë nuk është i pashmangshëm. Ja disa këshilla që mund të ndihmojnë:
- Bëni aktivitete fizike çdo ditë
Një shëtitje 30-minutëshe pas darkës ndihmon trupin të djegë sheqerin që është grumbulluar. Nuk është e nevojshme palestër – edhe ecja, pastrimi i shtëpisë apo kopshtaria ndihmojnë. - Kujdes me sasinë e ushqimit
Mos hani vetëm sepse keni frikë nga rënia e sheqerit. Flisni me mjekun për të rregulluar dozën e insulinës në mënyrë që të shmangni urinë e tepërt. - Zgjidhni ushqime që ju ngopin më gjatë
Për shembull, në vend të bukës së bardhë, zgjidhni bukë integrale. Në vend të pijeve të ëmbla, pini ujë ose çaj pa sheqer. - Mbani një ditar ushqimor
Shënoni çfarë hani dhe si ndiheni pas çdo vakti. Kjo ju ndihmon të kuptoni lidhjen mes ushqimit, insulinës dhe shtimit në peshë.
A duhet të kemi frikë nga insulina?
Jo, insulina është jetike për shumë njerëz dhe shpëton jetë çdo ditë. Ajo nuk është armik. Por si çdo mjet tjetër, duhet përdorur me kujdes. Me disa ndryshime të vogla në stilin e jetës dhe me ndihmën e mjekut, është plotësisht e mundur të mbani një peshë të shëndetshme edhe gjatë trajtimit me insulinë.